Fysiotherapie in de palliatieve zorg bij kanker

Quotes van cursisten

Cursus was zeer de moeite, goed opgebouwd

Ik heb genoten van een inspirerende cursus. Kan ik zeker praktisch wat mee!

Programma en informatie voor deelnemers

Als deelnemer krijg je toegang tot de besloten website www.npicursus.nl.
Op deze site tref je alle extra informatie aan zoals bijvoorbeeld het programma, eventuele voorbereiding en andere relevante informatie.

Videotrailer

Data

Vrijdag 14 november en zaterdag 15 november 2025

Kosten

€ 550,- (met NPi-kortingskaart) respectievelijk € 610,- inclusief verzorging en cursusmateriaal

Locatie

• Conferentiecentrum Kaap Doorn (route)

Accreditatie

Deze scholing is geaccrediteerd voor: Basisregister Algemeen fysiotherapeut (KNGF en Keurmerk) / Deelregister Geriatriefysiotherapeut / Deelregister Oncologiefysiotherapeut met 16 punten.

NB: deze cursus is niet geaccrediteerd voor het Aantekeningenregister Oedeemfysiotherapeut.

Voorkennis, voorwaarden, ingangsniveau

Ingangsniveau: fysiotherapeuten, oedeemfysiotherapeuten en geriatriefysiotherapeuten die (minimaal) een basisscholing over oncologie en fysiotherapie hebben gevolgd en/of de nodige ervaring hebben met het begeleiden van oncologische cliënten; oncologiefysiotherapeuten.

Doel

Na deze cursus ben je in staat om de verschillende fasen van palliatieve zorg te benoemen. Je hebt inzicht in de medische behandelmogelijkheden in de verschillende palliatieve fasen. Je kunt de waarde en beperkingen van fysiotherapie ter ondersteuning van autonomie, functioneren en vitaliteit in deze fasen benoemen, en kunt beweeginterventies op maat opstellen voor patiënten met kanker in de palliatieve fase. Tevens kun je mantelzorgers gerichte adviezen en training geven ten aanzien van transfers.

Subdoelen

Cursusdag 1 – een perspectief op palliatieve zorg

• Je kent de aard en achtergronden van de medische behandeling in de ziektegerichte palliatieve fase bij kanker en wat dit betekent voor je klinisch handelen.
• Je kent de aard en achtergronden van de medische behandeling in de symptoomgerichte palliatieve fase bij kanker en wat dit betekent voor je klinisch handelen.
• Je kunt morele dilemma’s uit de eigen beroepspraktijk herkennen, benoemen en verwoorden.
• Je kunt de principes van veilig, effectief en affectief transfereren van patiënten benoemen, en kunt instructie geven over verplaatsingen aan patiënten en mantelzorgers.
• Je onderkent de elementen van klinisch redeneren die in de palliatieve fase afwijken van de curatieve fase. Je kent je eigen mogelijkheden en beperkingen in het leveren van fysiotherapeutische zorg in deze fase.
• Je onderkent de emotionele belasting die gepaard gaat met zorg in de palliatieve fase en hebt handvatten om je eigen grenzen daarin te bewaken.

Cursusdag 2 – beweeginterventies in de palliatieve fase

• Je kent de beschikbare evidentie op het gebied van trainen van de palliatieve patiënt en de implicaties daarvan voor de praktijk.
• Je weet hoe hij je een oefenprogramma moet aanpassen indien er sprake is van botmetastasen.
• Je kent de meetinstrumenten die het beste ingezet kunnen worden bij de intake en evaluatie van beweegprogramma’s voor patiënten met uitgezaaide ziekte en je bent vaardig in het uitvoeren van deze meetinstrumenten.
• Je kent de te doorlopen stappen om de hulpvraag van de patiënt om te zetten in concrete, haalbare doelen en kunt van daaruit tot een beweeginterventie op maat komen, rekening houdend met veiligheid, effectiviteit, klinische omstandigheden en wensen en voorkeuren van de patiënt.
• Je hebt kennis genomen van de inhoud en achtergrond van de Handreiking Veerkracht, en begrijpt hoe dit toe te passen en te generaliseren naar andere diagnoses dan borstkanker.
• Je onderkent het belang van zorg op maat in de behandeling van de palliatieve patiënt en reflecteert op het eigen vermogen om ‘op maat’ te behandelen.
• Je hebt inzicht in te verwachten uitkomsten van een beweeginterventie in de palliatieve fase, en in de mogelijke knelpunten die zich kunnen voordoen bij de uitvoering van de interventie.
• Je integreert het bovenstaande en past dit toe, aan de hand van interactieve cases.
• Je reflecteert kritisch op de eigen competenties bij het opstellen en begeleiden van beweeginterventies in de palliatieve fase, en geeft en ontvangt feedback van collega’s.

Beschrijving

In de palliatieve fase van kanker is genezing niet meer mogelijk. De medische behandeling richt zich in deze fase aanvankelijk op het zo goed mogelijk bestrijden van de ziekte en op bestrijding van symptomen, met als doel het verlengen van het leven met een zo goed mogelijke kwaliteit van leven. Uiteindelijk gaat deze zogenoemde ziektegerichte palliatie over in symptoomgerichte palliatie, en is het doel uitsluitend kwaliteit van leven. In de stervensfase verschuift de aandacht van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven.

De palliatieve fase bij kanker kent vaak een relatief lange fase waarin een geleidelijke afname van functioneren optreedt, waarna meestal vrij abrupt een snelle achteruitgang optreedt tot aan het overlijden. Afhankelijk van het type kanker kan de palliatieve fase enkele maanden tot vele jaren duren.

In de palliatieve fase kan ondersteuning van een fysiotherapeut zinvol zijn bij verschillende hulpvragen op het gebied van dagelijks functioneren, behoud van conditie en vitaliteit, omgaan met symptomen zoals oedeem, pijn of dyspnoe. Ook kan de fysiotherapeut mantelzorgers ondersteunen, onder andere door het aanleren van ergonomische technieken om transfers te ondersteunen. Hoewel fysiotherapie zinvol kan zijn in deze fase, zijn er ook diverse, relatieve en absolute, contra-indicaties waarmee rekening gehouden moet worden, bijvoorbeeld bij fysieke training in aanwezigheid van botmetastasen. Ook kunnen zich morele dilemma’s voordoen, waarbij bijvoorbeeld het uitgangspunt om verdere schade te voorkomen conflicteert met de doelstelling om de autonomie zoveel mogelijk te bevorderen.

Het behandelen en coachen van patiënten in de palliatieve en/of terminale fase vraagt vaak veel van de mentale belastbaarheid van de fysiotherapeut; de vaardigheid om professionele betrokkenheid en persoonlijke distantie in evenwicht te houden wordt in deze fase soms bijzonder op de proef gesteld. Deze en aanverwante thema’s komen in de cursus aan bod.

In 2019 is de cursus met een dag uitgebreid tot een tweedaagse cursus. Tijdens de extra cursusdag wordt ruime aandacht geschonken aan het opstellen en begeleiden van beweeginterventies in de palliatieve fase aan de hand van interactieve casuïstiek.

Didactische werkwijze

Hoor- en responsiecollege, casuïstiekbespreking, discussie en praktisch oefenen

Beoordeling door cursisten

Vraag 1: Welke beoordeling geef je de cursus in het algemeen?

Vraag 2: In welke mate beschikte(n) de docent(en)/spreker(s)* over de benodigde vakinhoudelijke kennis en vaardigheden?

Vraag 3: In welke mate is het geleerde toepasbaar in jouw huidige of toekomstige beroeps- en/of functie-uitoefening?

Vraag 4: Hoe luidt jouw oordeel over de organisatie tijdens de scholingsactiviteit (denk aan accommodatie, bereikbaarheid, kwaliteit van opleidingsruimten, hoeveelheid pauze, cursustijden, verzorging etc.)?

Vraag 5: Zou je het volgen van deze scholingsactiviteit aanbevelen aan collega's?

Jolanda Kok-Aleven
e-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
telefoon: 033 421 61 00
(bereikbaar ma. ochtend, dinsdag, woensdag, don. ochtend en vrijdag)

Gerelateerde cursussen

• Oncologische cliënten: fysiotherapeutische mogelijkheden - 19 september 2025
• Oncologische cliënten: fysiotherapeutische mogelijkheden (online) - 19 september 2025
• Beweegprogramma's (deel 2): module 'Oncologie' - Vol
• Masterclass 'The role of exercise in oncology rehabilitation: new insights' - 19 juni 2025
• Behoud van fysieke fitheid tijdens chemotherapie - Planning nog niet bekend
• Verdiepingscursus 'Oncologie en fysiotherapie' - Planning nog niet bekend