Risicofactoren voor musculoskeletale pijnklachten bij ouderen

Hirase T. Geriatrics & Gerontology International 2021, met een vertaalslag van dr. Hans Drenth, geriatrie fysiotherapeut en lector 'Kortdurende Zorg en Interprofessionele Samenwerking bij Kwetsbare Ouderen' aan de Hanzehogeschool Groningen

Veel ouderen ervaren musculoskeletale pijnklachten, die een negatieve impact kunnen hebben op hun fysiek functioneren en kwaliteit van leven. Maar welke factoren verhogen het risico op dat soort klachten? En verschillen die van risicofactoren voor het aanhouden van deze klachten? Om dat te onderzoeken volgden Australische wetenschappers twee jaar lang 431 zelfstandig wonende ouderen. Benieuwd welke risico's zij ontdekten, en of die therapeutisch te beïnvloeden zijn? Lees het in dit referaat.

Begin bij de basis: de geriatrische voet vaak onderbelicht

Iseli RK. BMC Geriatrics 2021, met een vertaalslag van dr. Hans Drenth, geriatrie fysiotherapeut en lector 'Kortdurende Zorg en Interprofessionele Samenwerking bij Kwetsbare Ouderen' aan de Hanzehogeschool Groningen

Hoewel ouderen vaak kampen met voetproblemen die kunnen bijdragen aan valpartijen worden de voeten tijdens geriatrische assessments vaak over het hoofd gezien. Australische wetenschappers testten een speciale scoringslijst voor voetproblemen, en onderzochten welke aandoeningen en risicofactoren veel voorkwamen. In dit referaat lees je waarom zij belang hechten aan een goede, professionele voetscreening als onderdeel van een geriatrisch assessment.

Gezond en actief ouder worden met virtuele beweegspellen

Yen HY. Journal of the American Medical Directors Association 2021, met een vertaalslag van dr. Hans Drenth, geriatrie fysiotherapeut en lector 'Kortdurende Zorg en Interprofessionele Samenwerking bij Kwetsbare Ouderen' aan de Hanzehogeschool Groningen

Veel ouderen kampen met cognitieve achteruitgang en depressieve gevoelens. Lichaamsbeweging kan die verschijnselen tegengaan, maar is niet altijd leuk of haalbaar. Zijn virtual reality (computer)spellen misschien een geschikt alternatief om het mentaal welbevinden van ouderen te verbeteren? Taiwanese onderzoekers combineerden gegevens van 1023 ouderen uit 18 studies om die vraag te beantwoorden. Benieuwd wat zij vonden? Je leest het in dit NPi-service referaat.

Literatuurlijst 2021-4

Hier vindt u de meest recente literatuurlijst met daarin open-access studies en internationale publicaties binnen het thema Ouderen.

Eerdere referaten en literatuurlijsten zijn te vinden in het referaten-archief.

NIEUW - Webcast: Geriatriefysiotherapie

Duur: 34:43 min | Spreker: Ward Heij MSc

In deze webcast bespreekt Ward Heij, geriatriefysiotherapeut en revalidatiewetenschapper, welke rol de (geriatrie)fysiotherapeut kan spelen bij het behandelen en begeleiden van kwetsbare ouderen. Inhakend op de actualiteit benoemt hij welke impact COVID-19 heeft op ouderen, en waarom het belangrijk is om ouderen actief mee te laten beslissen over hun revalidatie. Ook beschrijft hij wat resilience inhoudt, een relatief nieuw begrip in de ouderenfysiotherapie, en hoe de therapeut daarop kan inhaken. Hij staat stil bij de mogelijkheden van telerevalidatie om ouderen op afstand te begeleiden en presenteert onderzoeksresultaten hoe de fysiotherapeut op de lange termijn ouderen fysiek actief kan krijgen en houden.

Eerdere webcasts zijn te vinden in het webcast-archief.

Ontmoetingscentra effectief bij mensen met dementie en hun mantelzorgers

Tijdig begeleiding en ondersteuning bieden aan mensen met dementie en hun mantelzorgers, zodat zij kwaliteit van leven blijven ervaren. Dat is het doel van de interventie Ontmoetingscentra. De interventie is onlangs hererkend met ‘sterke aanwijzingen voor effectiviteit’ door de landelijke erkenningscommissie ‘Langdurende ouderenzorg' van Vilans.

Betere gezondheid bij 75-plussers met eigen gebit

75-plussers die hun eigen gebit nog hebben, hebben doorgaans een betere gezondheid dan leeftijdgenoten zonder eigen gebit. Ze gebruiken minder medicijnen, hebben minder ziektes en worden minder vaak opgenomen in een verpleeghuis. Dit blijkt uit onderzoek van tandarts Mieke Bakker van het UMCG.

Osteoporose: preventie, behandeling en begeleiding

De gevolgen van de aandoening worden getoond en inzichtelijk gemaakt. Wat betekent het om last van de ziekte te hebben? Ook wordt vanuit medisch perspectief de huidige stand van zaken met betrekking tot onderzoek en behandeling uitgebreid besproken. Uiteraard ligt de nadruk in deze tweedaagse cursus op de behandeling en begeleiding door de paramedicus. Er zullen duidelijke richtlijnen worden gegeven voor het belast bewegen en voor het maken van gerichte keuzes bij de paramedische behandeling en begeleiding van mensen met osteoporose.

Videogames kunnen positieve invloed hebben op mensen met dementie

Een combinatie van cognitieve en bewegingstraining kan de werking van de hersenen, de mobiliteit en symptomen van depressie verbeteren bij mensen met dementie. Zo concludeerde een internationale studie in Belgische woonzorgcentra De Wingerd en het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven.

Sarcopenie; voeding en training in de geriatrie

Goede voeding en training zijn belangrijke componenten om het verlies aan spiermassa en spierkracht tegen te gaan. Eiwit-inname en krachttraining zijn hierbij de belangrijkste pijlers. Onderzoek heeft aangetoond dat langdurige krachtraining een effectieve methode is om spierkracht en spiermassa van ouderen te verbeteren mits er voldoende eiwit-inname is in de voeding. Dr. ir. Michael Tieland, expert op het gebied van sarcopenie, bespreekt welke rol een fysiotherapeut kan spelen bij de diagnose, behandeling en of (geïndiceerde) preventie van sarcopenie?

RIVM: coronavaccinatie thuiswonende ouderen is zeer effectief

De vaccinatie tegen corona van thuiswonende 75-plussers is zeer effectief, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Deze senioren zijn vanaf drie weken na de tweede prik voor 82 procent beschermd tegen besmetting. De bescherming tegen ziekenhuisopname vanaf drie weken na de tweede prik was 94 procent en tegen overlijden door het coronavirus ook 94 procent.

Inspanningsfysiologie en fysieke training bij ouderen

Voor beide cursussen zijn nog maar enkele plaatsen beschikbaar! Wat is normale veroudering, welke trainingsvariabelen zijn er nog te beïnvloeden en welke trainingsprincipes kan er gebruik gemaakt worden. In deze blended cursus staat de Senior Fitnes Test centraal. Naast de plenaire theorie zijn ook zelfstudie, praktijk en een stage op eigen werkplek de gebruikte werkvormen.

Coronapandemie heeft invloed op ervaren kwaliteit van leven

Hoe ervaren mensen met een chronische aandoening, mensen van 65 jaar en ouder en mensen met een mantelzorgtaak hun kwaliteit van leven? De jaarlijkse beleidsrapportage van het landelijk initiatief Mijnkwaliteitvanleven.nl zoomt in op de kwaliteit van leven van 15.114 deelnemers die in de periode 15 maart 2020 tot en met 14 maart 2021 de vragenlijst invulden van Mijnkwaliteitvanleven.nl.

Masterclass ‘Fysieke activiteit voor de 'Older Low Physical Performer' (OLoPP): Etiologie, klinimetrie, modaliteiten en oefentherapie’

In deze masterclass worden eerst de diverse veranderingen opgefrist die ten grondslag liggen aan de status van de “Older Low Physical Performer”, oftewel de ‘frail’ oudere, rekening houdend met comorbiditeiten. Daarna worden de klinimetrische opties bij deze specifieke doelgroep besproken die de mogelijkheid bieden om deze oudere enigermate te kunnen categoriseren als basis voor en monitoring van de oefentherapeutische aanpak met de vereiste accenten. Tot slot wordt een generiek oefentherapiemodel geïntroduceerd dat praktisch goed bruikbaar is in de dagelijkse praktijk van fysio- en oefentherapeuten.

Trainings-app geschikt alternatief voor valtherapie

Online trainingsprogramma’s kunnen helpen om valongelukken bij ouderen te voorkomen. Dat toont een internationaal onderzoeksteam in The BMJ. 70-plussers die via een app valtraining volgden, hadden minder schadelijke valincidenten dan ouderen zonder online training. *Voor deze bron moet worden betaald

‘Aanpassingen in koffieconsumptie kan mogelijk de kwaliteit van leven van dementiepatiënten verbeteren’

Cafeïne wordt al eeuwenlang gebruikt, het verbetert je stemming, vermindert vermoeidheid en verhoogt alertheid. Hoewel de effecten van cafeïne uitgebreid zijn onderzocht bij gezonde volwassenen, is minder bekend over hoe het de gedragssymptomen kan beïnvloeden bij patiënten met dementie.

Cursus 'Fysiotherapie bij perifeer vestibulaire duizeligheid'. Bekijk de videotrailer.

Na de cursus is de deelnemer in staat om verschillende vormen van duizeligheid diagnostisch te onderscheiden, vast te stellen of er, in het geval van vestibulaire duizeligheid, een fysiotherapeutische behandelindicatie bestaat en een een behandelplan op te stellen en uit te voeren voor cliënten met perifeer vestibulaire duizeligheid.

'Samenwerking in de zorg voor thuiswonende kwetsbare ouderen is zelf ook kwetsbaar'

Bij kwetsbare ouderen is de afstemming tussen de betrokken zorgverleners cruciaal voor de kwaliteit van de zorg. Het onderzoeksrapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) toont aan dat de zorg voor thuiswonende ouderen met complexe kwetsbaarheid niet overal goed geregeld is.

Handreiking Kwetsbare ouderen thuis geactualiseerd

De handreiking 'Kwetsbare ouderen thuis, handreiking voor integrale zorg en ondersteuning in de wijk' is geactualiseerd. De handreiking ondersteunt een goede samenwerking en afstemming tussen de betrokken zorg- en hulpverleners in de wijk, de oudere zelf en mantelzorgers. Dat helpt om mogelijke problemen op tijd te signaleren en de juiste hulp te bieden.

Verdiepingscursus 'Vallen Verleden Tijd'

Voor oud deelnemers die de NPi cursus ‘Valpreventie en valtraining; programma Vallen Verleden Tijd’ hebben gevolgd. Op deze cursusdag krijgt u de laatste stand van zaken mbt het ‘vallen’ en aan de hand van casuïstiek worden de diverse valtechnieken weer op maat geoefend.

‘Bewegen en dementie, een ondergeschoven aandachtsgebied’

Bepaalde leefstijlgewoontes of ziekten die slecht zijn voor de bloedvaten verhogen het risico op dementie. Vanuit preventief perspectief kan bewegen een belangrijke rol spelen bij het uitstellen van symptomen van dementie.

‘Valpreventie verdient meer aandacht'

Internist en hoogleraar geneeskunde Marcel Levi vindt dat valpreventie meer aandacht verdient als speerpunt van publieke gezondheidszorg bij een oudere populatie. Levi is namelijk van mening dat het grote gezondheidswinst oplevert.

Hulp bij hersenziektes: alzheimer te lijf met algoritmes en avatars

Onderzoekers doen een beroep op kunstmatige intelligentie voor het opsporen en begeleiden van patiënten met parkinson of alzheimer. Nieuwe technieken moeten leiden tot snelle, individueel gerichte behandeling.

Niet behandelen hoge bloeddruk bij ouderen: een gevaarlijke misvatting

Het niet behandelen van hoge bloeddruk bij ouderen en mensen met dementie kan leiden tot meer hart- en herseninfarcten. Dat is de conclusie van klinisch geriater Jurgen Claassen. Samen met collega’s schreef hij een overzichtsartikel over het mechanisme van de doorbloeding van de hersenen, dat deze en andere onjuiste aannames aan de kaak stelt.

Ouderen gebaat bij combinatie tablet en 'gewone' beweegles

Ouderen thuis oefeningen laten doen met een tablet, is dat wel wat ze nodig hebben? Jazeker, maar dan wel in combinatie met hun ‘gewone’ beweegles, en met extra ondersteuning van een coach. Dan blijken ouderen gemotiveerd en doen ze trouw hun oefeningen, ook op lange termijn.

Nieuw lesmateriaal leert de dementie-professional denken in mogelijkheden

In de geactualiseerde Zorgstandaard Dementie 2020 zijn 25 aanbevelingen uitgewerkt voor goede dementiezorg. In het ZonMw-project ‘Casemanagement dementie’ zijn vier lesmodules en een toolbox ontwikkeld die aansluiten bij deze aanbevelingen. Dit lesmateriaal is ontwikkeld voor docenten en/of casemanagers dementie.

Slecht slapen verhoogt risico op dementie bij vijftigers

Vijftigers en zestigers die regelmatig zes uur of korter slapen per nacht, hebben meer kans op dementie dan leeftijdsgenoten die zeven uur of langer slapen. De link tussen slaapduur en deze hersenziekte was al gelegd, maar nog niet eerder zo duidelijk aangetoond als in een recente Frans-Britse studie.