Valincidenten bij ouderen zijn lastig te voorspellen

Meer dan een derde van de 65-plussers heeft een verhoogd valrisico en valt minstens 1 keer per jaar, vaak met ingrijpende gevolgen. De onderzoekers van deze studie zochten naar geschikte meetinstrumenten om valincidenten te voorspellen.

- BMC Geriatrics 2022, Beck Jepsen et al.
- Anne Verhagen MSc, dr. Ellen Smulders
-> Lees in PDF

Is bewegen een risico of biedt het bescherming tegen valpartijen?

Bewegen is voor ouderen belangrijk bij het voorkomen van valpartijen. Paradoxaal is echter dat meer bewegen ook kan leiden tot meer valincidenten. Nederlandse onderzoekers zochten uit of bewegen een risico vormt of juist bescherming biedt tegen vallen en fracturen. Lees de conclusies in dit referaat.

- BMC Geriatrics 2022, van Gameren et al.
- Susan Hombergen MSc, dr. Ellen Smulders
-> Lees in PDF

Podcast: 'Zittend oefenen'

Ook niet-mobiele ouderen zouden moeten oefenen en bewegen om hun conditie te behouden en gezondheidsklachten te voorkomen. Maar hoe doe je dat als je niet of nauwelijks kunt staan of lopen? Is zittend oefenen een goed alternatief?
-> Log in en luister

E-learning 'Fysiek én mentaal fitte ouderen door een uitdagende revalidatie-omgeving'

In deze e-learning staat het optimaliseren van geriatrische revalidatie centraal. Wat is het 'laaghangende fruit' in de revalidatie van ouderen? En hoe zorg je ervoor dat oudere patiënten het maximale uit hun training halen?
- 2 accreditatiepunten
- 25 euro of gratis* voor KNGF-leden en Keurmerktherapeuten
-> Bestel direct

Uit het archief

-> Hoge leeftijd geen beletsel om sterker te worden door krachttraining
-> Handknijpkracht geeft inzicht in functioneringsproblemen bij kwetsbare ouderen
-> Of zoek in het archief met 250+ referaten

Literatuurlijst 2022-7

Relevante studies, baanbrekende onderzoeken en nieuwe inzichten.

-> Bekijk in PDF

Open access

Therapy-based allied health delivery in residential aged care, trends, factors, and outcomes: a systematic review.
-> Lees deze open access studie uit BMC Geriatrics

Afzien van een heupoperatie, ook al volgt de dood dan snel

Meer dan één op de tien patiënten met een gebroken heup zien na informatie van de arts af van een operatie. Ze kiezen voor een nieuwe mogelijkheid: palliatieve zorg. Dat blijkt uit onderzoek in twee ziekenhuizen in Utrecht en Eindhoven.

Medicijn vertraagt achteruitgang bij alzheimerpatiënten: ‘Goed nieuws, maar niet de oplossing’

Een nieuw geneesmiddel tegen alzheimer kan de cognitieve achteruitgang bij patiënten vertragen. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek onder 1800 patiënten waarvan de volledige resultaten vandaag zijn gepresenteerd.

Hoog risico op ondervoeding bij alleenstaande ouderen

Veel 65-plussers hebben een serieus energie- en eiwittekort. Dat concludeert diëtist en gezondheidswetenschapper Jos Borkent op basis van onderzoek, waarop hij op 9 november promoveerde aan Wageningen University. De grootste eyeopener van zijn proefschrift vindt hij dat ouderen die alleen wonen bijna altijd een hoog risico op ondervoeding hebben.

Ouderenzorg onder grote druk: nog meer ouderen moeten voor zichzelf zorgen

De lijst met ouderen en zieken die wachten op een plek in het verpleeghuis groeit: ruim 21.000 mensen in Nederland wachten inmiddels op 24-uurs zorg. Dat blijkt uit cijfers van ActiZ, de branchevereniging van verpleeghuizen.

Hoogste erkenning voor Coach2Move

Op meerdere plekken blijkt dat fysiotherapie een waardevolle bijdrage kan leveren aan het haalbaar en betaalbaar houden van zorg. We zien dat bij de behandeling van heupartrose, knieartrose en COPD, waar fysiotherapie aantoonbaar operatieve ingrepen en kostbare tweedelijnszorg kan voorkomen. Ook op het gebied van preventie biedt fysiotherapie mogelijkheden die, mits op passende wijze georganiseerd, bijdragen aan het vergroten van zelfredzaamheid en het verbeteren van kwaliteit van leven. Een mooi nieuw voorbeeld hiervan is Coach2Move, een initiatief dat vanuit IQ Healthcare, een onderdeel van het Radboud UMC, is gerealiseerd.

Twee nieuwe genen ontdekt die het risico op alzheimer verhogen

Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van het Alzheimercentrum en de afdeling humane genetica van Amsterdam UMC heeft twee nieuwe 'alzheimergenen' ontdekt. Ook is het bewijs geleverd voor nog een nieuw gen. Een erfelijke beschadiging van een van deze genen kan leiden tot een aanzienlijk verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer. De studie is vandaag gepubliceerd in Nature Genetics.

Subsidie vanuit Alzheimer Nederland voor onderzoek naar nieuwe therapieën CAA

Alzheimer Nederland heeft een ‘Major Research Grant’ toegekend aan dr. ir. Louise van der Weerd van de afdelingen Radiologie en Humane Genetica van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). De subsidie wordt gebruikt voor onderzoek naar nieuwe therapieën voor cerebrale amyloid angiopathie (CAA).

Half kinderwagen, half rollator: cliënt met dementie krijgt kinderwagenrollator

Een rollator nodig hebben, maar daar niet mee willen lopen: het kan voorkomen bij mensen met dementie, die zich bijvoorbeeld jonger voelen dan ze zijn. Een verpleeghuis in het Gelderse Ulft bedacht een oplossing en bouwde een kinderwagenrollator. "Het liefste rijdt ze met haar poppen in de wandelwagen rond."

'Neuspeuteren vergroot mogelijk de kans op Alzheimer'

In je neus peuteren: het is vies en not done. Maar wetenschappers komen nu met nóg een goede reden om je vingers uit je neus te weren: neuspeuteren vergroot mogelijk je kans op Alzheimer en andere vormen van dementie.

“Veel alleenstaande ouderen hebben een hoog voedingsrisico”

Ondervoeding bij ouderen betekent niet dat ze met bolle buikjes zitten zoals we dat kennen van kindjes in Afrika. “Veel 65-plussers hebben een serieus energie- en eiwittekort. Dit zorgt voor onherstelbare spierafbraak waardoor de zelfstandigheid in het gedrang komt,” vertelt onderzoeker Jos Borkent die afgelopen week op dit onderwerp promoveerde.

Gezonde mensen met afwijkende PET-hersenscan hebben grote kans op toekomstige geheugenstoornissen

Cognitief gezonde mensen met samenklontering van de eiwitten amyloïde en tau in de hersenen hebben een sterk verhoogd risico om binnen 3,5 jaar milde cognitieve stoornissen of zelfs dementie te ontwikkelen. Dat blijkt uit onderzoek van Alzheimercentrum Amsterdam, Amsterdam UMC en de Universiteit van Lund, Zweden. Het onderzoek, waarbij PET-hersenscans werden bestudeerd, is gepubliceerd in Nature Medicine.

Dementiemonitor Mantelzorg 2022: Mantelzorger van naaste in zorginstelling steeds meer in de knel

De cijfers van het tweejaarlijkse onderzoek Dementiemonitor Mantelzorg 2022 laten zien dat de zorgbelasting van mantelzorgers van mensen met dementie de afgelopen jaren gelijk is gebleven. Nog altijd voelen veel mantelzorgers zich zwaar belast. Mantelzorgers met een naaste in een zorginstelling hebben het zelfs moeilijker gekregen dan in 2020. Groepsactiviteiten, casemanagement en hulp bij het huishouden worden genoemd als de meest noodzakelijke vormen van zorg om de naaste zo lang mogelijk thuis te laten wonen.

Beter begrip van dementie op jonge leeftijd na promotieonderzoek

Mensen met dementie op jonge leeftijd hadden in de vijf jaar voor de diagnose al symptomen die mogelijk konden wijzen op hun ontwikkelende dementie. Dit is één van de belangrijke conclusies van epidemioloog Stevie Hendriks, die vier jaar onderzoek deed naar dementie op jonge leeftijd en op 11 november haar proefschrift verdedigt. Haar onderzoek bracht de kennis van deze aandoening stappen verder.

Ouderdomsmotoriek: do’s en don’ts tijdens activiteiten

‘Jong geleerd is oud gedaan’, is het thema van de derde Week van de Motoriek (7 tot en met 10 november 2022). In een van de online sessies spraken verschillende deskundigen over het belang van ouderen in beweging houden – het middel om de fysieke achteruitgang van ouder worden te vertragen. Hoe doe je dat? “Vergeet nooit de kracht van spelen.”

Scootmobiel gevaarlijkste vervoermiddel, maar cursus niet verplicht

De scootmobiel en andere gehandicaptenvoertuigen zijn de gevaarlijkste vervoermiddelen in het verkeer. Gebruikers lopen veel meer risico op een dodelijk ongeluk dan bijvoorbeeld motorrijders en bromfietsers.

Wanneer je beweegt is van invloed op risico op diabetes type 2

Mensen die het meest bewegen in de middag en avond, zijn minder insulineresistent dan mensen die vooral ’s ochtends of verspreid over de hele dag bewegen. Dit betekent dat die eerste groep waarschijnlijk een lager risico op diabetes type 2 heeft. Deze resultaten publiceerden onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in het tijdschrift Diabetologia.

Drukte op de Spoedeisende hulp: aantal ouderen niet de oorzaak

Vaak denkt men dat het vooral de ouderen zijn die zorgen voor de grote toename van de drukte op de spoedeisende eerste hulp (SEH’s) van de laatste jaren. Het aantal ouderen (70+) dat de SEH bezoekt is de afgelopen jaren weliswaar toegenomen, maar die stijging is niet groot genoeg om de tegenomen drukte op de SEH’s te verklaren.

Depressies bij ouderen vaak gemist

Depressieve ouderen belanden met doorligplekken, ondervoeding of pijn op de borst in het ziekenhuis, omdat psychiatrische problemen niet worden herkend. “Depressies zien er bij ouderen anders uit. Het uit zich bijvoorbeeld vaker in lichamelijke klachten of slaapproblemen”, zegt afdelingsvoorzitter Didi Rhebergen, zelf ouderenpsychiater in Hilversum, tegen het AD.

Luchtvervuiling nog slechter dan gedacht: het vergroot ook de kans op dementie

Langzaam komen we steeds meer te weten over welke omgevingsfactoren de kans op dementie vergroten. Een daarvan is mogelijk luchtvervuiling door auto’s.

NIEUW: Implementatie Palliatieve zorg voor fysiotherapeuten

Na deze cursusdag is de deelnemer in staat om fysiotherapeutisch denken en handelen bij patiënten in de palliatieve levensfase te kunnen implementeren in de werksetting. Palliatieve zorg is per definitie interprofessionele zorg en vraagt behalve kennis over het eigen vakgebied vaardigheden op het terrein van advanced care planning, shared decision making en andere vormen van pro-actieve zorg.

Planbureau: ‘Huisarts en ziekenhuis slecht bereikbaar voor ouderen zonder auto’

Ouderen die geen beschikking hebben over een auto kunnen niet altijd binnen een kwartier of halfuur de huisarts of het ziekenhuis bereiken. Dat blijkt uit een analyse van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Alzheimer ontstaat mogelijk nét iets anders dan tot op heden wordt aangenomen

Niet een toename van plaques, maar een afname van een specifiek eiwit in het hersenvocht zou volgens een nieuwe theorie aan de Ziekte van Alzheimer ten grondslag liggen.

Masterclass ‘Fysieke activiteit voor de 'Older Low Physical Performer' (OLoPP): Etiologie, klinimetrie, modaliteiten en oefentherapie’

In deze masterclass worden eerst de diverse veranderingen opgefrist die ten grondslag liggen aan de status van de “Older Low Physical Performer”, oftewel de ‘frail’ oudere, rekening houdend met comorbiditeiten. Daarna worden de klinimetrische opties bij deze specifieke doelgroep besproken die de mogelijkheid bieden om deze oudere enigermate te kunnen categoriseren als basis voor en monitoring van de oefentherapeutische aanpak met de vereiste accenten. Tot slot wordt een generiek oefentherapiemodel geïntroduceerd dat praktisch goed bruikbaar is in de dagelijkse praktijk van fysio- en oefentherapeuten.

ZonMw subsidieert dementieonderzoek Universiteit Maastricht

Onderzoekers van de Universiteit Maastricht hebben, als hoofdaanvrager van een landelijk consortium voor dementie risico reductie (Nederlands Dementie Preventie Initiatief (NDPI)) bericht gekregen dat zij ruim 3 miljoen euro ontvangen van ZonMw. Hiermee gaan zij de komende vier jaar, met 11 partners uit de wetenschap, onderwijs, zorg en maatschappij, werken aan een hersengezond Nederland. De subsidie is onderdeel van de Nationale Dementie Strategie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Een gezond dieet beschermt toch niet tegen dementie: deze leefstijlfactoren zijn veel belangrijker

Lang werd gedacht dat een gezond dieet het risico op dementie vermindert, maar dat valt waarschijnlijk tegen. Een langlopende Zweedse studie vond geen enkel verband tussen gezond eten en de geheugenziekte.